U bent hier
273" - Tweehonderddrieënzeventig seconden
273" - Tweehonderddrieënzeventig seconden
273" was een opdrachtwerk van Ars Musica als commentaar op de stilte (4'33" ) van Cage. In 4'33" (4 minuten en 33 seconden, tezamen 273 seconden) bracht John Cage een ode aan verschillende componisten. Het getal 273 werd immers door vele componisten gebruikt als structurele basis voor hun muziek. Béla Bartók gebruikte het getal voor het eerst op een bewuste manier, met name als product van de gulden snede (13 x 21) in zijn Sonate voor twee piano's en slagwerk, waar de reëxpositie van het eerste deel begint op de exacte gulden snede, na juistgeteld 273 maten. Of Cage zich hiervan bewust was, zullen we nooit weten. Uit zijn aantekeningen kunnen we enkel opmaken dat de componist gebruik maakte van tarotkaarten en de I Ching bij het componeren. Maar niets daarvan verklaart waarom het werk juist geteld 273 seconden moest duren. De I Ching had Cage trouwens verhuld dat de compositie uit een even aantal seconden moest bestaan. Waarom telt de Stilte dan 273 seconden en bijvoorbeeld geen 272? De gelijkenis met Bartók leek misschien nog niet zo ver gezocht. Volgens mij is het best mogelijk dat Cage enkele seconden heeft toegevoegd om op die manier zijn Stilte te linken aan composities uit het verleden. Deze gedachte werd dus het uitgangspunt van 273", waar ik op zoek ging naar de onderlinge verhoudingen volgens de gulden snede in de tijdspanne van 273 seconden.
De Stilte van Cage beschouwde ik altijd als het meest abstracte muziekstuk ooit (door de niet-aanwezigheid van tonen), maar daarnaast is het mijns inziens ook het meest seriële en traditionele werk van Cage, net door de frappante aanwezigheid van het gulden snede-getal 273. Daarom heeft uitgerekend Cage's Stilte (4'33" ) me geïnspireerd om mijn meest berekende en seriële werk te schrijven (273" ). De onderliggende structuur van mijn 273" refereert hierdoor niet enkel naar Cage maar ook naar andere componisten zoals Béla Bartók.
De compositie is microtonaal (gebaseerd op kwarttonen in plaats van halve tonen) maar de onderliggende, seriële structuur is geen doel op zichzelf. Het systeem heeft enkel waarde als middel tot de essentie: het klinkend resultaat. Mijn 273" heeft dan ook weinig met stilte te maken. We horen mysterieuze, meditatieve harmonieën die evolueren in tijd (ritme) en ruimte (tessituur). 273" werd een belangrijke compositie in mijn muzikale evolutie: de vorm werd een symbiose van waar ik tot dan toe mee bezig was, de stijl en de microtonaliteit waren in mijn evolutieproces nieuw en zouden een grote invloed hebben op mijn Strijkkwartet (2004).
Fragment
HERMESensemble o.l.v. Koen Kessels
- Fluit / Piccolo
- Hobo
- Klarinet in Bes
- Basklarinet in Bes
- Hoorn in F
- Trompet
- Trombone
- Slagwerk (3 spelers
- waarvan 1 toetsenspeler voor elektronische sample op synthesizer)
- Viool 1
- Viool 2
- Altviool
- Cello
- Contrabas